Jak jest po niemiecku „trzeba”?

No?

Jak?

Różnie!

Zależy od kontekstu i „zawartości przymusu”  w tym co mówimy.

„Trzeba” to po polsku bardzo elastyczne słowo, które może oznaczać mniejszy lub większy przymus… Oczywiście na co dzień nie zastanawiamy się nad tym, bo wiemy odruchowo, że jeśli „trzeba zrobić rezerwację na pociąg”, to jest ona pewnie obowiązkowa/nieunikniona. A jeśli np. trzeba zrobić porządek w kuchni, to może znaczyć, że „dobrze by było” (ale mi się absolutnie nie chce i będę to odwlekała jak długo się da).

Język niemiecki jest w przypadku „trzeba” znacznie bardziej precyzyjny. Na pierwszy rzut oka widać lub od razu słychać, „jak bardzo” coś trzeba.

Weźmy sobie nową pralkę – die Waschmaschine – jako przykład.

• Eine neue Waschmaschine muss gekauft werden. („bardzo trzeba, to zupełnie konieczne”)
• Eine neue Waschmaschine müsste gekauft werden. („dobrze by było, trzeba by było”)
• Eine neue Waschmaschine soll gekauft werden. („powinno się, ma się kupić, ma zostać kupiona”)
• Eine neue Waschmaschine sollte gekauft werden. („powinno się kupić, ale czy się kupi…? To na razie niewiadome i niezobowiązujące”)

We wszystkich tych przypadkach można to zdanie tłumaczyć na polski też jako: „Trzeba kupić nową pralkę.” Jasne, są też inne warianty, np.: „musi zostać kupiona”, „musiałaby zostać kupiona”, „powinna zostać kupiona” i może jeszcze inne. Ale wariant z  naszym polskim „trzeba” też ujdzie – jak mówię w każdym z przykładów.

Jeśli ktoś nie potrafi się jeszcze prawidłowo posłużyć stroną bierną (w której podane są wszystkie cztery powyższe przykłady), to może użyć znacznie prostszego wariantu ze słówkiem „man”:

Man muss eine neue Waschmaschine kaufen. (dosł. „musi się”)

lub w trybie przypuszczającym, który znacznie osłabia „siłę” naszej potrzeby:

Man müsste eine neue Waschmaschine kaufen. (dosł. „musiałoby się”)

Żeby było ciekawiej, to są też jeszcze inne niemieckie słowa i konstrukcje wyrażające pojęcie „trzeba”: brauchen, nötig, notwendig… np.:

• Es ist notwendig, eine neue Waschmaschine zu kaufen.
  Trzeba kupić nową pralkę.
• Es ist nicht nötig, dass wir eine neue Waschmaschine kaufen.
  Nie trzeba kupować nowej pralki.
• Die neue Waschmaschine ist gut, das muss man ihr lassen.
  Ta nowa pralka jest dobra, trzeba przyznać.
• Die neue Waschmaschine funktioniert wie es sich gehört.
  Ta nowa pralka działa jak trzeba.
• Eine neue Waschmaschine ist alles, was ich brauche.
  Nowa pralka to wszystko, czego mi trzeba.

Sam wyraz „trzeba” w języku niemieckim o dziwo w ogóle nie istnieje.

Reklama